Podziękowania

Do pobrania

Logowanie

Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło

Aktualnie online

· Gości online: 6

· Użytkowników online: 0

· Łącznie użytkowników: 39
· Najnowszy użytkownik: MartynaN

Strona BIP

Strona Rzecznika Praw Obywatelskich

Strona Rzecznika Praw Dziecka

Postawy rodzicielskie i ich znaczenie w rozwoju dziecka

Postawy rodzicielskie odgrywają znaczącą rolę w procesie wychowania dziecka, jak również mają wpływ na kształtowanie jego psychiki i rozwój emocjonalny. To, w jaki sposób rodzic odnosi się do swojego dziecka i postępuje z nim, determinuje zachowanie malucha oraz jego osobowość. Literatura z zakresu psychologii, psychiatrii i pedagogiki przedstawia różne rodzaje postaw rodzicielskich, dzieląc je na pozytywne oraz negatywne.
Jedną z popularniejszych typologii, jest ta autorstwa L. Kannera, który wyodrębnił cztery rodzaje postaw rodzicielskich. Pierwszą z nich jest "akceptacja i obdarzanie dziecka uczuciem" - to pozytywna postawa, w której rodzic okazuje dziecku czułość i ciepło, akceptuje go i jest wyrozumiały dla jego poczynań. Drugą postawą jest "jawne odrzucenie" - to negatywna postawa, w której rodzic ma mały kontakt z dzieckiem, unika go i zaniedbuje, traktując go przy tym bardzo surowo i wymagająco. "Perfekcjonizm" to kolejna negatywna postawa rodzicielska. W tym przypadku rodzic stawia dziecku bardzo wysokie wymagania, wymuszając przy tym pewnie zachowania i nie akceptując zachowań niepożądanych. Czwartą, również negatywną postawą wyodrębnioną przez Kannera jest "nadmierne ochranianie", kiedy to rodzic, chcąc chronić swe dziecko, jest nadmiernie pobłażliwy, zbyt mocno zaangażowany, wręcz manipuluje dzieckiem.
Typologię postaw rodzicielskich przedstawiła również Emilia Ziemska, która wyróżnia cztery główne przeciwstawne pary postaw. Są to: akceptacja - odrzucenie, współdziałanie - unikanie, rozumna swoboda - nadmierne ochranianie, uznanie praw - nadmierne wymaganie. Właściwe, czyli pozytywne postawy to:
-akceptacja, czyli akceptowanie dziecka takim jakim jest, kochanie go mimo jego ograniczeń i trudności;
-współdziałanie, czyli współpraca między rodzicami, a dzieckiem, wymiana myśli, aktywność w podtrzymywaniu wzajemnych kontaktów;
-rozumna swoboda - to nieograniczanie dziecka, zaufanie mu, dawanie swobody dostosowanej do wieku dziecka, z równoczesną ochroną przed niebezpieczeństwami świata;
-uznanie praw dziecka - szanowanie jego tajemnic, prywatności i indywidualności.
Negatywne postawy to:
-odrzucenie - nadmierna krytyka dziecka, agresja, próby zastraszania, karanie i żądania, demonstrowanie dezaprobaty;
-unikanie- niezainteresowanie rodziców problemami dziecka, jego zainteresowaniami czy marzeniami, ignorowanie potrzeb dziecka, obojętność uczuciowa;
-nadmierne ochranianie- ochrona dziecka, wykraczająca poza rozsądkowe bronienie dziecka przed faktycznymi zagrożeniami, izolowanie społeczne dziecka, rozwiązywanie za dziecko jego problemów i trudności, pobłażliwość;
-nadmierne wymaganie- brak akceptacji, wytykanie błędów i niedociągnięć, ocenianie dziecka i wymuszanie na nim bezwzględnego posłuszeństwa, stawianie dziecku wygórowanych wymagań.
W literaturze specjalistycznej wyróżnia się również trzy style wychowania:
-styl autokratyczny (autorytarny) - zakłada dystans między rodzicem, a dzieckiem. Ma charakter konserwatywny, oparty na autorytecie przemocy lub pedantyzmie. By wyegzekwować coś od dziecka, rodzice stosują system kar i nagród, wydają rozkazy i zakazy, nie wnikając w potrzeby i umiejętności dziecka.
-styl demokratyczny - to styl najbardziej korzystny i optymalny dla rozwoju dziecka. Dziecko jest pełnoprawnym członkiem rodziny, ma prawo głosu, może rozmawiać o swoich uczuciach, problemach i potrzebach, zna przy tym swoje obowiązki. Rodzice nie stosują kar ani przemocy, posługują się metodami perswazji i argumentacji. Między dzieckiem i rodzicami jest silna, pozytywna więź. Dziecko czuje się potrzebne i ważne.
-styl liberalny - wychowanie niekonsekwentne i pobłażliwe. Rodzice pozostawiają dziecko samemu sobie, nie ingerują w jego życie, nie kontrolują i nie opiekują się nim. Są ulegli, spełniają zachcianki dziecka. Taki styl wychowanie może prowadzić do zaburzenia poczucia bezpieczeństwa i stabilność, a dziecko może stać się aspołeczne i egoistyczne.
Postawy rodzicielskie są zmienne, mogą ulegać zmianie na różnych etapach życia dziecka. Zdaniem Ziemskiej "...postawy rodzicielskie są plastyczne i zmieniają się w miarę, jak zmienia się dziecko w różnych fazach swojego rozwoju". Im dziecko jest starsze, tym bardziej zmienia się stopień kontroli i wymagań, stawianych przez rodziców. Pozytywna postawa rodzicielska pozwala dziecku na prawidłowy rozwój i zapewniaj poczucie bezpieczeństwa. Prawidłowa, pozytywna postawa rodzicielska powinna być oparta przede wszystkim na miłości, zaufaniu, szacunku, akceptacji dla trudności i błędów, poświęcaniu czasu, a także pokazywaniu praw rządzących światem, egzekwowaniu wymagań stawianych dziecku oraz określaniu norm i granic.

Bibliografia:
Ziemska M., Postawy rodzicielskie. Warszawa 1985, Nasza Księgarnia.
Ziemska M., Rodzina a osobowość. Warszawa 1975, Wiedza Powszechna.


Opracowała Renata Lindhorst

Komentarze

Brak komentarzy. Może czas dodać swój?

Dodaj komentarz

Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Oceny

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
Wygenerowano w sekund: 0.02
4,917,101 unikalne wizyty