Ruch - postrzeganie - nauka : czy jest między nimi związek?

Dzięki temu, że człowiek potrafi się poruszać, możemy dostosowywać się do zmiennych warunków środowiska jak i również zaadoptować owe środowisko do wielu potrzeb. Pozwala nam to na funkcjonowanie, ubieranie się, przemieszczanie się jak i pracowanie. Pozwala nam to również na malowanie, granie na instrumentach, mówienie, pisanie - czyli uogólniając na wyrażanie siebie poprzez różne formy. Wszelka komunikacja międzyludzka jest więc zależna od ruchu. W dużej mierze oznacza to, że człowiek (dziecko) z powodu upośledzenia bądź choroby, która nie pozwala mu się w pełnym stopniu poruszać, ma ograniczone możliwości komunikacji z innymi.

W rozwoju dziecka bardzo powiązany jest ruch ze spostrzeganiem. Wynika to z tego, iż ograniczona zdolność poruszania się ogranicza tym samym przetwarzanie informacji, które docierają do narządów zmysłów. Jeśli umiejętność odbierania bodźców przez zmysły jest zaburzona, nie jest możliwy rozwój zdolności wykonywania ruchów. A jest to ważnym warunkiem rozwoju inteligencji. Rzeczą, która kształtuje u dzieci inteligencję, jest percepcja bodźców oraz spostrzeżenia podczas ruchu.

Między tym wszystkim jest silny związek również z procesem uczenia się. Wyjaśnia nam to fakt, iż wiele dzieci, które są dotknięte niepełnosprawnością fizyczną maja również problemy z nauką. Niesprawność ruchowa niestety w znacznym stopniu ogranicza zdolności spostrzegania. Dziecko uczy się poprzez dotykanie oraz działanie całym ciałem i narządami zmysłów. Ważną rzeczą jest więc wczesne wykrywanie zaburzeń oraz stymulowanie rozwoju dziecka. Umiejętność postrzegania bodźców oraz zdolności poznawcze ukazują wzajemną zależność. Tak więc poprzez wszelkie formy aktywności ruchowej oraz działania i przeżycia, dziecko rozwija swoją inteligencję.


Przykładowe związki między działaniem a myśleniem:

- dziecko, które z powodu zaburzenia koordynacji ruchów i równowagi nie umie balansować, ma w sferze ruchów precyzyjnych trudności z narysowaniem prostej linii. Nie może nauczyć się poruszać płynnie oczami w linii poziomej i dlatego ma trudności z płynnym czytaniem. W szkole musi zbyt dużo uwagi poświęcać na pisanie i czytanie, przez co często umyka mu treść lekcji.

- Dziecko hiperaktywne z zaburzeniami postrzegania, które nie umie dostatecznie dokładnie odmierzać swoich ruchów, skoncentrować się i słuchać, nie może w przedszkolu i szkole zdążać z wieloma czynnościami. Z powodu zaburzeń postrzegania nie może dokładnie zrozumieć treści przeczytanej historyjki, nie potrafi jej odtworzyć, układając w odpowiedniej kolejności obrazki ilustrujące ją, ani nie umie jej opowiedzieć.

- Dziecko, które w niemowlęctwie mało raczkowało, przez co nie rozwinęło dostatecznie sprawnej koordynacji skrzyżowanej, może mieć problemy z kreśleniem linii skrzyżowanych i ukośnych. Jest to potrzebne do pisania niektórych liter, przez co nauka pisanie może być znacznie utrudniona. Przyczyna trudności w nauce takiego dziecka może tkwić w zaburzeniach rozwoju ruchowego, które były obecne w wieku, kiedy raczkowało.
Aby dzieci mogły w sposób zróżnicowany rozwijać swoje zdolności do działania, ważny jest prawidłowy rozwój sprawności ruchowej rąk.

Źródło: S. Pauli, A. Kisch: "Co się dzieje z moim dzieckiem? Zaburzenia rozwoju ruchowego i postrzegania" , Warszawa 2004
Opracowała: Anna Nowak